De opkomst van de islam

In deze les vertelt meester Henk hoe de islam is ontstaan. Ook vertelt hij hoe de islam in een korte tijd zich over grote delen van de wereld verspreidde.

In het begin van de 7e eeuw was Saudi-Arabië geen leuk land om in te leven. Verschillende stammen bevochten elkaar op leven en dood.

Meester Henk!! Waarom deden zij dat?

Saudi-Arabië is een land met bijna alleen woestijn. Dus weinig vruchtbare gebieden waar de mensen van kunnen leven. Om te overleven hadden de volkeren in Arabië de gewoonte om elkaar te overvallen. Ze beroofden elkaar van eten en vrouwen. Kortom, er was veel geweld en verdriet.

In 610 leefde er een handelaar in Mekka. Zijn naam was Mohammed. Hij maakte zich al een tijd lang zorgen om zijn stamgenoten. Zij waren rijk geworden met de handel. Maar met de komst van de rijkdom waren een aantal oude waarden verloren gegaan. Door de rijkdom werden de mensen egoïstisch. Door hun liefde voor geld werden zij blind voor de problemen van arme mensen. De arme leden van de stam werden niet meer verzorgd.

Op een nacht in het jaar 610 kreeg Mohammed een droom. Daarin hoorde hij een stem; de stem van de engel Gabriel. Twee jaren vertelde hij niets over zijn dromen. Maar hij kreeg vaker dromen waarin Gabriel tot hem sprak. (Later hebben zijn volgelingen de dromen opgeschreven en de dromen staan in het heilige boek, de Koran)

Mohammed

In 612 kon Mohammed niet langer zwijgen en begon hij de mensen te vertellen over zijn dromen en wat de engel hem had verteld. De boodschap van Mohammed was eenvoudig: hij vertelde dat je rijkdom moest delen en een wereld moest maken waarin de zwakkeren en kwetsbaren (in die tijd kinderen, bejaarden en vrouwen) met respect moesten worden behandelen. Hij waarschuwde dat als de mensen dat niet deden er grote problemen zouden ontstaan.

Meester Henk!! Mohammed vertelde toch over Allah?

Ja, hij vertelde dat zijn dromen en boodschappen van Allah kwamen. Maar Allah was niets nieuws voor zijn stamgenoten. Zij geloofden in verschillende goden en één van die goden was Allah.

Al gauw kreeg Mohammed volgelingen, mensen die in zijn dromen geloofden. De nieuwe sekte werd islam (= overgave) genoemd. Een moslim of volgeling van Mohammed was een persoon die had besloten om zich helemaal te onderwerpen aan Allah en aan zijn opdracht om elkaar te helpen en lief voor elkaar te zijn. De moslims vormden een gemeenschap waarin men elkaar hielp en ondersteunde: de oemma.

De inwoners van Mekka vonden het niet leuk dat er mensen rondliepen die zoveel kritiek hadden op hen. Daarom begonnen zij steeds bozer te reageren op Mohammed en zijn volgelingen. Zij dreigden zelfs om ze te doden! Toen vluchtte Mohammed en zijn volgelingen naar Medina. Dat was in het jaar 622.

De vlucht naar Medina is het begin van de islamitische jaartelling. Dus in welk jaar leven wij nu volgens de islamitische jaartelling?

In Medina slaagde Mohammed erin om verschillende Arabische stammen tot bondgenoten te maken. Hij maakte een sterke club van vrienden. In 624 won Mohammed een belangrijke slag tegen Mekka. Deze overwinning van de oemma tegen de veel sterkere legers van Mekka maakte diepe indruk op veel Arabische stammen. Hierdoor wilden nog meer stammen bondgenoot van de oemma worden. In 628 sloot Mohammed een verdrag met de Koeraisjiten, de inwoners van Mekka.

In 630 nam Mohammed de stad in. In Mekka stond de Ka’aba. Dit was een heiligdom gewijd aan Hoebal, de beschermgod van Mekka. Mohammed vernietigde alle afgodsbeelden rond de Ka’aba en wijdde het heiligdom aan Allah, de allerhoogste God. Toen Mohammed in 632 stierf, hadden vrijwel alle Arabische stammen zich bij de oemma aangesloten als bondgenoot of als moslim. Omdat de leden van de oemma elkaar niet mochten aanvallen was er eindelijk vrede gekomen op het Arabisch schiereiland.

Mohammed had vrede gebracht in Arabië.

Na de dood van Mohammed begonnen verschillende Arabische stammen opnieuw met hun onderlinge rooftochten. Aboe Bakr (632-634), de opvolger van Mohammed, moest vechten tegen deze stammen zodat zij met de rooftochten stopten. Dat lukte heel goed en daarmee maakte hij van Arabië één land.

Onder de tweede kalief Omar ibn al-Chattab (634-644) moest de nieuwe vrede tussen de verschillende Arabische stammen bewaard blijven. Daarom zocht hij een manier om de eeuwenoude traditie van de rooftochten ( de ghazoe (= elkaar beroven van geld, goederen en vrouwen)) te verplaatsen. Hij organiseerde rooftochten in gebieden buiten Arabië. De Arabieren vielen binnen in Irak, Syrië en Egypte en behaalden een reeks overwinningen. Het gebied werd ingepikt. Maar de mensen die er al woonden hoefden niet islamitisch te worden. Zij mochten hun eigen geloof houden. Ook mochten zij hun landbouwgrond houden. Maar de overwonnen volkeren moesten wel belastingen betalen. Zo kregen de Arabieren een nieuwe bron van inkomsten. Rond 641 waren de Arabieren de baas in heel Syrië, Palestina en Egypte.

Onder de opvolger van Omar, Oethma (644-650), veroverden de Arabische legers delen van Noord-Afrika en grote delen van het Perzische Rijk (Iran). Tussen 705 en 717 werd de rest van Noord-Afrika (Marokko) en Spanje veroverd.

In 732 drongen de moslimlegers vanuit Spanje ook het Frankische rijk binnen. Het waren nog geen serieuze aanvallen, eerder een soort verkenningstochten om te zien hoe groot de buit zou worden. Karel Martel, de grootvader van Karel de Grote, vond de aanwezigheid van de Arabieren in zijn rijk niet prettig. Hij verzamelde een groot leger en in 732 werden de moslimlegers bij Poitiers verslagen. De uitbreiding van de Islam in westelijke richting kwam tot een einde.

Heb je nog een vraag ? Mail dan naar meester Henk.

Bron:

Karen Armstrong; Islam. Geschiedenis van een wereldgodsdienst. A'dam 2007.

Meer lessen over de vroege middeleeuwen vind je hier:

De Franken